Is de fat tax terecht?

Dikke mensen moeten meer betalen voor bepaalde dingen dan niet-dikke mensen. Denk aan kleren, een schuldsaldoverzekering en meubels met een hoge gewichtslimiet. Het zijn verborgen kosten die ons aangerekend worden en dat heet de fat tax.

Veel mensen vinden dat terecht. Want, zo redeneren ze, er is bijvoorbeeld meer stof nodig om plussize kleren te maken, dus het is logisch dat die kosten doorgerekend worden. Wij zijn het daar niet mee eens. Het toont vooral aan dat onze maatschappij het niet erg vindt dat dikke mensen bewust uitgesloten worden.

Gelijke service

Laten we het voorbeeld van kleding nemen. Een broek in maat 56 kost soms meer dan dezelfde broek in maat 42. En ja, we weten dat plussize kleren extra kosten met zich meedragen: expertise om patronen aan te passen, meer stof, verzendkosten, etc. Maar op dat vlak is er dan ook een verschil tussen maat 36 en maat 46 en dat verschil in prijs wordt niet doorgerekend. De extra kosten voor plussize kleding kan ook verdeeld worden over de rest van de maten.

Of neem het voorbeeld van vliegtuigtickets. Dikke personen moeten meestal de volle pot betalen voor een extra stoel als ze niet comfortabel op één stoel passen. Logisch vinden mensen, want die stoel zou je anders aan een andere persoon verkopen. Maar ook hier zouden vliegtuigmaatschappijen die kosten kunnen verrekenen in de andere ticketprijzen. We zijn er zeker van dat zo’n systeem bedacht kan worden.

Dat gebeurt niet, want andere mensen moeten niet opdraaien voor de extra kosten die dikke mensen met zich meebrengen, dat is niet eerlijk. Alleen is het systeem nu ook niet eerlijk voor dikke mensen: wij betalen meer voor dezelfde service. Wij vragen geen speciale behandeling. Wij vragen om dezelfde service die niet-dikke mensen krijgen, namelijk toegang tot betaalbare kleding en comfortabel van de ene locatie naar de andere reizen. Het is oneerlijk dat wij daar meer voor moeten betalen.

Andere oplossingen

Ook in situaties waar dikke mensen niet méér betalen, zie je verontwaardiging. Op het openbaar vervoer vinden mensen het vervelend dat dikke mensen veel plaats opnemen, waardoor iemand anders niet comfortabel naast hen kan zitten.

Nu, wij kunnen je verzekeren dat dikke mensen zich dan meestal ook niet comfortabel voelen. We zijn ons heel bewust van de ruimte waarin we ons bevinden en het oordeel van andere mensen. We kiezen er daarom soms voor om helemaal niet te gaan zitten als het druk is om zo niemand tot last te zijn. Het is dus voor iedereen oncomfortabel.

Bovendien is er ook hier een oplossing: bussen kunnen anders ontworpen worden, zodat het aangenamer wordt voor iedereen. Maar nee, het is de schuld van dikke mensen dat bussen gemaakt zijn met enkel niet-dikke mensen in gedachten.

Eigen schuld

Er zijn nog meer voorbeelden waar dikke mensen uitgesloten worden omdat we fysiek niet passen, zoals in een theaterzaal of op restaurant. In die gevallen hebben niet-dikke mensen er persoonlijk geen last van dat wij niet comfortabel in de stoelen passen en wij betalen dus evenveel voor een mindere service.

Als dikke mensen daarover klagen is de reactie soms dat we dan maar moeten afvallen. En daarmee zitten we aan de kern van de zaak: mensen vinden het terecht dat dikke mensen uitgesloten worden in bepaalde situaties, omdat het onze eigen schuld is en we er zelf iets aan kunnen doen.

Dat is natuurlijk absurd, want het is niet onze fout dat wij gediscrimineerd worden. Het is niet onze verantwoordelijkheid om discriminatie op te lossen. Wanneer dikke mensen gediscrimineerd worden in onze maatschappij, is de oplossing niet dat wij ons lichaam moeten aanpassen, maar dat de discriminatie moet stoppen.

Bewuste uitsluiting

Dat dikke mensen moeten afvallen als ‘oplossing’ tegen gewichtsdiscriminatie is daarnaast ook absurd omdat we weten dat diëten niet werkt op lange termijn. Maar zelfs al zouden we dat even buiten beschouwing laten, dan stellen we ons er nog altijd vragen bij.

Als dikke mensen moeten afvallen, dan duurt het meestal een lange tijd eer we op een ‘aanvaardbaar’ gewicht zitten. En tot die tijd zeg je eigenlijk dat dikke mensen niet mogen deelnemen aan het openbaar leven. Tot die tijd ontzeg je ons een leven van dingen die andere mensen wel ‘mogen’ doen.

En dat gebeurt nu al. Mensen in een rolstoel bijvoorbeeld ervaren die fysieke ontoegankelijkheid ook elke dag. Het is heel triest dat onze maatschappij geen enkel probleem heeft om mensen bewust uit te sluiten en het is extra pijnlijk dat het vooral bij dikke mensen ook nog eens gezien wordt als onze eigen fout.