Is het einde van de BMI in zicht?

Het nieuws dat de AMA aan zorgverleners aanbeveelt om minder te focussen op BMI lijkt positiever dan het is. Hun richtlijn is nog altijd problematisch en helpt dikke mensen niet vooruit in de strijd tegen gewichtsdiscriminatie.

Vorige week was er ineens groot nieuws: de American Medical Association (AMA) had in een nieuwe aanbeveling aangegeven dat de BMI problematisch is. Langs verschillende kanten werd er gejuicht, want dit vragen dikactivisten al jarenlang. De AMA zou hiermee een belangrijke stap gezet hebben en we begonnen al te dromen van een wereld waarin nergens nog de BMI gebruikt zou worden.

Het verbaast je waarschijnlijk niet dat die droom van korte duur was. Al snel bleek dat de aanbeveling van de AMA inderdaad enkele problemen van de BMI aanhaalt, maar dat het verder niets doet om dikke mensen te helpen.

The good

Enkele beweringen uit het rapport zijn een stap vooruit:

– De AMA erkent dat er problemen zijn met de BMI, omdat het historische schade aangericht heeft, omdat het gebruikt wordt voor racistische uitsluiting en omdat het gebaseerd is op gegevens van witte mannen (en dus geen rekening houdt met het geslacht en de etniciteit van mensen).

– De BMI geeft een goed beeld van de hoeveelheid vetmassa in de algemene bevolking, maar is minder accuraat wanneer het toegepast wordt op individuen.

– De BMI mag niet het enige criterium zijn om een terugbetaling door de verzekering te weigeren.

– Zorgverleners in schoolsettings moeten getraind worden om bepaald risicogedrag rond eetstoornissen te herkennen in kinderen en adolescenten, zoals ongezond eetgedrag, en een obsessie met diëten en gewicht.

Hiermee erkent de AMA de problemen van BMI die dikactivisten al jarenlang aanhalen en worden eetstoornissen in een bredere context bekeken. Dat mogen we toejuichen.

Maar …

The bad

Nergens laat de AMA uitschijnen dat BMI niet meer gebruikt zou moeten worden. Integendeel, de commissie vermeldt heel duidelijk dat ze het eens zijn met de redenering dat “our AMA does not necessarily oppose all uses of BMI as a measure”, dat “BMI > 35 may continue to be used for risk stratification” en dat “BMI is useful as an initial screener for metabolic health risks.”

Verder wordt er heel duidelijk gemaakt dat de BMI niet als enige tool gebruikt mag worden. De AMA raadt aan om naast de BMI ook andere criteria te gebruiken om het gezondheidsrisico van patiënten te meten, zoals visceraal vet, lichaamsbouw en de omvang van de taille.

En dat is onrustwekkend. Want het probleem met de BMI is niet zozeer dat het onnauwkeurig of racistisch is, maar dat het dikke lichamen als een probleem categoriseert. We hebben geen betere tool nodig om lichamen op te delen in ‘gezond’ en ‘ongezond’, we hebben helemaal géén tool nodig die bepaalde lichamen stigmatiseert en discrimineert.

The ugly

Het rapport gaat er nog altijd van uit dat ‘obesitas’ bestreden en opgelost moet worden. En dat is op geen enkele manier een vooruitgang.

Neem nu de aanbeveling dat BMI niet het enige criterium mag zijn voor een terugbetaling van verzekeringen. Dat kan positief zijn voor ingrepen waarbij een maximaal BMI gehanteerd wordt, zoals genderbevestigende operaties of knie-operaties. Dikke patiënten gaan nu misschien sneller toegang krijgen tot deze ingrepen.

Maar het lijkt waarschijnlijker dat deze aanbeveling vooral de dieetindustrie gaat helpen. Maagoperaties en afvalmedicatie worden ineens een optie voor heel wat mensen als er geen minimum BMI en wel een terugbetaling voor is. 

De AMA zal daar trouwens niet van wakker liggen. Zij hebben tien jaar geleden ‘obesitas’ zelf als een ziekte bestempeld, tegen de aanbeveling van hun eigen commissie in. En ze ontvangen ook donaties van farmaceutische bedrijven die afvalpillen produceren en dan agressief promoten. Wij twijfelen er dan ook aan dat deze organisatie het welzijn van dikke mensen in gedachten had toen ze deze aanbeveling goedkeurde.

Het is dus heel duidelijk dat de AMA in de verste verte niet geïnteresseerd is in het afschaffen van de BMI en dat hun aanbeveling ons geen stap dichter brengt om gewichtsdiscriminatie en-stigma te beëindigen. Onze droom van een BMI-loze wereld is dus nog lang geen werkelijkheid.